માવઠાના કારણે અગરિયાઓના પાટા ધોવાઈ ગયા છે અને ₹30 કરોડનું મીઠું રણમાં અટવાયું છે. મીઠાના ઉદ્યોગ પર ભારે અસર પડી છે.
જ્યાં એક બાજુ ખેડૂત દુઃખી છે, ત્યાં બીજી તરફ કચ્છના નાના રણમાં મીઠું પકાવતા અગરિયા સમુદાય માટે આ વર્ષે માવઠું મહામારિ સમાન સાબિત થઈ રહ્યું છે. તેઓની કાળી મજૂરી અને મહેનતને કમોસમી વરસાદે ઝમીનદોઝ કરી નાંખી છે. છેલ્લાં 7 દિવસમાં અંદાજે ₹30 કરોડ જેટલું મીઠું રણમાં જ અટવાઈ ગયું છે – અને જે મીઠું આપણા રસોડામાં સ્વાદ લાવે છે, એ આજે ખારાં પાણીમાં ભીંજાઈ રડાવતું થઈ ગયું છે.
કાળઝાળ રણ અને અગરિયાઓનો સંઘર્ષ
ગુજરાત, દેશનું મીઠું પકાવતું હૃદય છે. ભારતના કુલ મીઠા ઉત્પાદનનો 76% ભાગ માત્ર ગુજરાતમાંથી આવે છે, જેમાંથી 35% મીઠું સુરેન્દ્રનગર જિલ્લાના કચ્છના નાના રણમાંથી ઉત્પન્ન થાય છે.
અગરિયા પરિવારોએ જાન-હાથે પાટા બાંધી, મીઠાની ભરાવટ માટે રણમાં મહિને મહિના વિતાવ્યા – પણ મેઘરાજાએ એમની મહેનત પર તડકો નહીં, પણ પાણી ફરી વાળ્યું.
શું છે હકીકત: નુકસાનનો આંકડો ઘાવ કરતા ભારે
- 2500 જેટલા અગરિયા પરિવારોએ પ્રતિ પરિવારમાં ₹50,000થી વધુનું નુકસાન સહન કર્યું છે
- કુલમાં 8 લાખ મેટ્રિક ટન મીઠું ખારાઘોડા ગંજે પહોંચાડવામાં આવ્યું છે
- પણ હજુ 7 લાખ મેટ્રિક ટન મીઠું રણમાં અટવાયું છે, જેની કિંમત અંદાજે ₹30 કરોડ છે
- અગરિયાઓના પાટા ધોવાઈ ગયા છે, મીઠું પાણીમાં ભીંજાઈ બેકાર થઈ ગયું છે
ભૂગર્ભ માળખાંની ખોટ અને વ્યવસ્થાપનનો અભાવ
અગરિયાઓના કહ્યા અનુસાર રણમાં જતા પાક્કા રસ્તાની કોઈ સુવિધા નથી, જેને લીધે દર વર્ષે આવા વરસાદી ત્રાસનો સામનો કરવો પડે છે. માવઠાની વારંવાર અસરથી છેલ્લા 4-5 વર્ષથી મીઠાના ઉત્પાદન પર સીધી અસર પડી રહી છે. આ વર્ષે પણ 3.5 થી 4 ઈંચ સુધી વરસાદ પડતાં, હાલત કફોડી બની ગઈ છે.
ભરૂચ અને અન્ય વિસ્તારોમાં પણ પડ્યું ભારે નુકસાન
ભરૂચ જિલ્લામાં પણ માવઠાના કારણે 500 કરોડથી વધુનું નુકસાન થવાની શક્યતાઓ છે. Indian Salt Manufacturers Associationના ઉપપ્રમુખ સુલતાન પટેલના જણાવ્યા અનુસાર, મહત્તમ ઉત્પાદન ધરાવતો ભરૂચ જિલ્લામાં કમોસમી વરસાદે 70% સુધી મીઠું ધોઈ નાખ્યું છે.
મીઠાના ભાવમાં વધારો – અગરિયાઓને સહારો
માવઠાથી થયેલા આર્થિક ઘાવને ધ્યાનમાં રાખી મીઠાના વેપારીઓએ ટન દીઠ ₹300નો ભાવ વધારો કર્યો છે, જેથી અગરિયાઓને નફાની સહેજ આશા મળી શકે. પણ, આ ઉકેલ તાત્કાલિક છે – લાંબા ગાળાનો ઉકેલ તો સરકારની નીતિ અને તત્કાલ સહાયથી જ આવી શકે.
અગરિયાઓની માગણી
હાલ, આખા અગરિયા સમુદાયની એક જ ચીસ છે –“સરકારે સહાય આપવી જોઈએ, પાક્કો રસ્તો બનાવવો જોઈએ અને કમોસમી વરસાદની તાત્કાલિક અસર સામે રક્ષણ આપવું જોઈએ.”
